Πέμπτη 3 Φεβρουαρίου 2011

ΣΩΜΑΤΟΦΥΛΑΚΕΣ ΣΠΑΝΙΩΝ ΕΡΓΩΝ ΤΕΧΝΗΣ

Κιβώτια που αντέχουν ακόμη και στα 600 μέτρα κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας. Φορτηγά που η μηχανή τους σβήνει αυτόματα, όταν παρεκκλίνουν από την προκαθορισμένη διαδρομή.
Ειδικά κουτιά, με ενσωματωμένο GPS, τα οποία στοιχίζουν... όσο ένα τζιπ και ας μην ξεπερνούν σε μέγεθος τα 50x40 εκατοστά.

Μπορεί τα παραπάνω μέτρα ασφαλείας να φαντάζουν βγαλμένα από τον κινηματογράφο, αλλά πλέον θεωρούνται απαραίτητα από συλλέκτες, μουσεία και ασφαλιστικές εταιρίες, για τη μεταφορά έργων τέχνης μεγάλης αξίας.

«Αν ένα αεροπλάνο που μεταφέρει πρωτότυπα έργα τέχνης μεγάλης αξίας πέσει στη θάλασσα, ακόμη και αν όλοι οι επιβάτες του πνιγούν, οι πίνακες ή τα γλυπτά θα επιστρέψουν στη θέση τους», όπως χαρακτηριστικά αναφέρει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο Γερμανός καθηγητής Ιστορίας της Τέχνης, δρ. Ρόλαντ Όμπερζιγκ του Πανεπιστημίου του Τίμπιγκεν.

Ο δρ. Όμπερζιγκ διδάσκει δύο φορές εβδομαδιαίως στο Τίμπινγκεν και τις υπόλοιπες ημέρες ταξιδεύει ανά τον κόσμο, με αποτέλεσμα οι φοιτητές του να «κρέμονται από τα χείλη του», όταν μιλάει για τις εμπειρίες του, επιστρέφοντας στα πανεπιστημιακά έδρανα.

Τα τελευταία 20 χρόνια έχει σχεδιάσει και επιμεληθεί την ασφαλή μεταφορά και εγκατάσταση έργων τέχνης σε τουλάχιστον 150-200 εκθέσεις ανά την υφήλιο και αυτές τις ημέρες βρίσκεται στη Θεσσαλονίκη, για το «στήσιμο» της έκθεσης για το Leonardo Da Vinci, που εγκαινιάζεται αύριο, στον Πολυχώρο του Μύλου.

Σύμφωνα με τον καθηγητή, στέλεχος και του Ινστιτούτου Πολιτιστικών Ανταλλαγών της Γερμανίας (Institut fur Kulturaustausch), μια από τις απαιτητικότερες μεταφορές ήταν αυτή του πασίγνωστου πίνακα του Ντα Βίντσι «Η κυρία με την ερμίνα», του 1489-1490.

Ειδικά γι' αυτόν τον πίνακα σχεδιάστηκε κιβώτιο που να αντέχει σε πιέσεις θαλασσίων ρευμάτων, σε βάθος 600 μέτρων κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας, χωρίς να διεισδύσει σ' αυτό σταγόνα νερό. Το κιβώτιο είχε ενσωματωμένο GPS και έδινε ηχητικό σήμα, ώστε να είναι δυνατή η ανεύρεση του πίνακα, σε περίπτωση που το αεροπλάνο θα έπεφτε.

Κιβώτιο κόστους 50.000 ευρώ!

Όπως εξηγεί ο δρ. Όμπερζιγκ, ο σωστός σχεδιασμός του κιβωτίου μεταφοράς αποτελεί το πρώτο βήμα σε κάθε τέτοια επιχείρηση. Το κιβώτιο σχεδιάζεται και κατασκευάζεται κατόπιν μελέτης ειδικά για κάθε μεταφερόμενο έργο. Έχει πολλαπλά στρώματα και επίπεδα, ώστε το αντικείμενο στο εσωτερικό του να προστατεύεται από την υγρασία και τις μεταβολές θερμοκρασίας.

Τα κιβώτια αυτά μπορούν να ζυγίζουν από μόνα τους πάνω από 100 κιλά, ενώ στοιχίζουν από 25.000 ευρώ έως και 50.000 ευρώ, συμπεριλαμβανομένου του συστήματος GPS για να είναι δυνατός ο εντοπισμός τους ανά πάσα στιγμή.

Ακολούθως, τα κιβώτια τοποθετούνται σε οχήματα μεταφοράς, με αυξημένα χαρακτηριστικά ασφαλείας. «Μέσα σ' αυτά τα φορτηγά, η θερμοκρασία δεν πρέπει να υπερβαίνει τους 18-20 βαθμούς Κελσίου, κάθε εποχή του χρόνου, είτε το καλοκαίρι με καύσωνα είτε το χειμώνα με παγετό», σημειώνει και προσθέτει ότι τηρούνται «χάρτες» θερμοκρασιών και υγρασίας για όλη τη διαδρομή ενός έργου, μέχρι τον προορισμό του.

Οι οδηγοί των συγκεκριμένων φορτηγών είναι σχεδόν... διακοσμητικοί. «Ο οδηγός απλά κρατάει το τιμόνι, γιατί η ταχύτητα του οχήματος είναι προκαθορισμένη, όπως και η διαδρομή του. Αν ο οδηγός επιχειρήσει να αλλάξει πορεία, η μηχανή σβήνει αυτόματα», συμπληρώνει.

Κι όταν το κιβώτιο φτάνει στον προορισμό του, η δουλειά του δρα Όμπερζιγκ έχει τελειώσει; Όχι. «Τα κιβώτια πρέπει να παραμείνουν επί διήμερο στο χώρο του προορισμού τους, χωρίς να ανοιχτούν, ώστε τα αντικείμενα στο εσωτερικό τους να προσαρμοστούν σιγά-σιγά στις εκεί κλιματολογικές συνθήκες», σημειώνει.

Περιπέτεια στη Νότια Αφρική

Το σύστημα ακούγεται τόσο καλά μελετημένο, ώστε η κακοτοπιά φαντάζει αδύνατη. Κι όμως, δεν είναι και ο δρ. Όμπερζιγκ έχει... πικρή πείρα από αυτό. Όταν τον ρωτάμε ποια εμπειρία έχει συγκρατήσει πολύ έντονα από την 20ετή ενασχόλησή του με το αντικείμενο, δεν σκέφτεται πολύ προτού απαντήσει.

«Ήταν στη Νότια Αφρική, την Πρετόρια συγκεκριμένα, και έπρεπε να μεταφερθούν πίνακες από τον Καναδά, με ενδιάμεση στάση στη Φρανκφούρτη. Συνήθως συνοδεύω τα έργα, αλλά εκείνη τη φορά έτυχε να είμαι απών. Όταν άνοιξα το ένα κιβώτιο, διαπίστωσα έντρομος ότι τα χρώματα του πίνακα είχαν αλλοιωθεί σε μεγάλο βαθμό! Τι είχε γίνει; Κατά την ενδιάμεση στάση στη Φρανκφούρτη, όπου έβρεχε καταρρακτωδώς, το κιβώτιο έπεσε στα νερά και άνοιξε από τη μια πλευρά, αλλά κανείς δεν έκανε κάτι γι' αυτό», εξομολογείται.

Ως αποτέλεσμα, βρέθηκε στην Πρετόρια για μια πολυδιαφημισμένη έκθεση, με έναν... πίνακα λιγότερο! Συντηρητές που θα μπορούσαν να αποκαταστήσουν το έργο υπήρχαν στη Νότια Αφρική, αλλά αυτό που αποδείχθηκε ακατόρθωτο ήταν να βρεθεί άμεσα ειδικός της περιόδου της Αναγέννησης.

Έτσι, ο πίνακας αναχώρησε επειγόντως για τη Βιέννη, όπου αποκαταστάθηκε, προτού επιστρέψει στη Νότια Αφρική, δύο μήνες αργότερα. «Η έκθεση έγινε κανονικά», λέει χαμογελώντας ο κ. Όμπερζιγκ, ο οποίος μιλάει με ενθουσιασμό για τη δουλειά του. «Κάθε έκθεση είναι διαφορετική. Κάθε έργο είναι διαφορετικό. Μια συνεχής πρόκληση. Πρέπει να είσαι δημιουργικός και επινοητικός κάθε μέρα και στιγμή», επισημαίνει.


Πηγή: tromaktiko.blogspot.com

Δεν υπάρχουν σχόλια: